-
1 арыш икмәге
жи́тник -
2 арыш
сущ.рожь || ржано́й (колос, скирд, хлеб)уҗым арышы — ози́мая рожь
басуга арыш чәчү — засева́ть по́ле ро́жью
арыш саламы — ржана́я соло́ма
- арыш келәтеарыш оны — ржана́я мука́
- арыш анасы
- арыш басуы
- арыш кыры
- арыш җире
- арыш икмәге
- арыш камчылау
- арыш камчысы
- арыш камылы
- арыш капчыгы
- арыш урагы••арыш камыры — см. арыш боламыгы
арыш мае — эвф. во́дка
-
3 икмәк
сущ.1) хлеб || хле́бныйарыш икмәге — ржано́й хлеб, чёрный хлеб
икмәк бар нәрсәгә баш — (посл.) хлеб - всему́ голова́
икмәк катысы — ко́рка хле́ба
икмәк пешерү — печь хлеб, вы́печка хле́ба
икмәк пешерүче — хлебопёк, пе́карь
икмәк амбары — хле́бный амба́р
икмәк кибете — хле́бный магази́н
икмәк валчыгы — хле́бные кро́шки
2) хлеба́, зерновы́е; см. тж. ашлыкикмәк запасы — запа́сы хле́ба, хле́бный запа́с
икмәкләр күкрәп уңдылар — хлеба́ уроди́лись на сла́ву
3) хлеб насу́щный, пропита́ниетамак туйдырырлык икмәк — хлеб насу́щный
икмәксез калдыру — оста́вить без средств к существова́нию
икмәк илдән, су күлдән — (погов.) пое́сть и попи́ть на дармовщи́нку (халя́ву)
•- икмәк йомшагы
- икмәк көясе
- икмәк кыерчыгы
- икмәк хәзерләү
- икмәк хәзерләүче••икмәк йөзен (чыраен, төсен) күрмим — см. икмәктер
икмәк кызавы — диал.; бран. обо́лтус
икмәк суы — самого́н
икмәк тегермәне — пренебр.; см. ипи шүрлеге
икмәк тотып ант итү — покля́сться на хле́бе
- икмәк убырыикмәк черетү — разг. переводи́ть зря хлеб, жить без по́льзы
-
4 көлтә
сущ.1) сноп || снопо́выйкөлтә бәйләү — вяза́ть снопы́
арыш көлтәсе — ржано́й сноп
көлтә икмәге — снопо́вый хлеб
көлтә өю — скла́дывать (скирдова́ть) снопы́
2) свя́зка, пучо́к, буке́тсалам көлтәләре — свя́зка соло́мы
чәчәк көлтәсе — пучо́к (буке́т) цвето́в
3) перен. сноп, пучо́кнурлар көлтәсе — пучо́к луче́й
яктылык көлтәсе — пучо́к све́та
ут (ялкын) көлтәсе — сноп огня́ (пла́мени)
•- көлтә бавы
- көлтә бәйләгеч
- көлтә бәйләүче
- көлтә биргеч
- көлтә ташучы••көлтә койрык — лиси́ца
көлтә шикелле — как подко́шенный сноп (падать, свалиться)
См. также в других словарях:
арыш — Оныннан кара икмәк пешерелә торган башаклы үсемлек. АРЫШ АНАСЫ – Арыш башагына ябышып үсә һәм арыш белән бергә өлгерә торган карасу шәмәхә паразит гөмбә. АРЫШ БОЛАМЫГЫ – Бик булдыксыз, җебегән. АРЫШ КАМЧЫЛАУ – Җәй көне арыш өлгергән вакытта… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ашлык — 1. Орлыгыннан он һәм ярма әзерләнә торган башаклы үсемлекләр; үсеп утырган иген 2. Орлык хәлендәге икмәк. АШЛЫК СУГУ – Бодай, арыш һ. б. ның орлыкларын башагыннан аерып алу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
